Węglarek Mniejszy - Zdjęcie owada

Węglarek mniejszy - co to za owad ?

Węglarek mniejszy (Ropalopus macropus) znany też jako węglarek czarny lub węglarek głogowy to owad z rodziny kózkowatych (Cerambycidae) i rodzaju Ropalopus.

Czym są kózkowate ?

Kózkowate znane też jako kózki to licząca ponad 20 000 gatunków rodzina chrząszczy o wydłużonym ciele i bardzo długich czułkach. Kózkowate to roślinożercy. Większość spośród kózkowatych całe życie żeruje na konkretnych roślinnych. Kózkowate występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Wiele spośród przedstawicieli kózkowatych uważanych jest za szkodniki.

Jacy przedstawiciele kózkowatych występują w Polsce ?

Najbardziej znanymi objętymi ochroną przedstawicielami kózkowatych występującymi w Polsce są: borodziej próchnik, dąbrowiec samotnik, gracz borowy, kozioróg bukowiec, kozioróg dębosz, nadobnica alpejska, sichrawa karpacka, średzinka, taraniec jedwabisty, taraniec paskowany, taraniec płowy, zmorsznik białowieski i zmorsznik olbrzymi. Najbardziej znanymi nie objętymi ochroną przedstawicielami kózkowatych są: baldurek pstrokaty, cioch wzorzysty, dyląż garbarz, kłopotek czarny, naśliwiec lilipucik, rębacz szary, rzemlik topolowiec, strangalia czarniawa, tycz mniejszy, wonnica piżmówka, żerdzianka krawiec i żerdzianka szewc.

Morfologia węglarka mniejszego

Węglarek mniejszy to stosunkowo mały owad. Ma on od 7,5 do 14 milimetrów długości. Jego ciało jest smukłe. Czułki długie i grube, uda nóg czarne i pogrubiałe. Węglarek mniejszy jest całkowicie czarny w odcieniu kawałka węgla. Jego ciało lekko połyskuje.

Występowanie węglarka mniejszego

Węglarek mniejszy w Polsce występuje rzadko. Dokładny zasięg występowania tego owada nie jest znany. Wiele danych na temat obszarów na których występuje jest dość starych w związku z czym zdezaktualizowały się one. Jego siedliska znajdują  się miedzy innymi w okolicach Olsztyna i Warszawy.

Węglarek mniejszy pojawia się głównie w miejscach w których występują również drzewa będące jego żywicielami. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, sadach, parkach i drzewach rosnących wzdłuż dróg.

Osobniki dorosłe węglarka mniejszego zaobserwować można od maja do lipca. Podczas okresu godowego osobniki dorosłe węglarka mniejszego zaobserwować można na gałęziach drzew, krzewów oraz na pniach. Węglarki mniejsze są wtedy bardzo ruchliwe.

Żerowanie Węglarka mniejszego

Osobniki dorosłe węglarka mniejszego żywią się sokami wyciekającymi z drzew. Jeśli chodzi o kwiaty to odwiedzają je dość rzadko. Kwiatami odwiedzanymi przez nie najczęściej są kwiaty głogu od których pochodzi jedna z nazw tych zwierząt.

Żywicielami węglarków mniejszych są różne gatunki krzewów i drzew liściastych takie jak na przykład dęby, głogi, leszczyna, lipy, tarnina, wiązy, wierzby i różne gatunki drzew owocowych. Sporadycznie węglarki mniejsze mogą rozwijać się również w świerkach.

Węglarki mniejsze żerują w obumierających lub martwych drzewach. Larwy węglarków rozwijają się głównie w cienkich gałązkach. Rzadziej pojawiają się one również w grubszych konarach lub nawet w cienkich pniach. Szczególnie często larwy rozwijają się w uschniętych patykach. Początkowo larwy żerują w korze. Dopiero później schodzą one pod nią i naruszają biel. Długość rozwoju larw uzależniona jest od warunków. W wyjątkowo sprzyjających warunkach trwa on rok, ale najczęściej trwa on 2 lata.

Straty powodowane przez węglarka mniejszego

Węglarek mniejszy nie powoduje znaczących strat w lasach ponieważ jest dość rzadki i atakuje głównie martwe drzewa.

Inni przedstawiciele rodzaju Ropalopus występujący w Polsce.

Obok węglarka mniejszego w Polsce występuje również czterech innych przedstawicieli rodzaju Ropalopus. Są to: R. varini, R. femoratus, R. ungaricus i R.clavipes.

R. femoratus

R. femoratus podobnie jak R, varini ma czerwone uda dzięki czemu owady te bardzo łatwo można odróżnić od węglarka mniejszego.

R. ungaricus

R. ungaricus ma podobnie jak węglarek mniejszy uda czarne jest on jednak znacząco większy od węglarka mniejszego, jego ciało ma inny kształt, a pokrywy są połyskujące.

R. clavipes

R. clavipes jest bardzo podobny do węglarka mniejszego. Najbardziej rzucającą się w oczu różnicą pomiędzy tymi dwoma gatunkami owadów są rozmiary. R. clavipes zazwyczaj jest znacząco większy od węglarka mniejszego. Może on osiągać nawet 2 centymetry długości, niemniej zdarzają się osobniki znacząco mniejsze, które pod względem rozmiarów bardzo przypominają węglarka mniejszego. Gatunki te delikatnie różnią się również pod względem kształtu ciała. Elementem ciał tych dwóch owadów, którego wygląd jest najbardziej pomocny w odróżnieniu ich od siebie są czułki. Na czułkach węglarka mniejszego począwszy od trzeciego aż do ósmego członu brakuje ząbków. Jeśli natomiast na czułkach owada są ząbki mamy do czynienia z R. clavipes. Niestety ta metoda odróżnienia tych dwóch gatunków owadów nie zawsze jest skuteczna ponieważ zdarzają się również osobniki węglarka mniejszego posiadające ząbki na czułkach. Na szczęście istnieją również inne cechy pozwalające odróżnić te dwa gatunki owadów. Niestety nie są one widoczne gołym okiem. Do ich zauważenia konieczne jest użycie silnego powiększenia. Pierwszą z tych cech jest obecność owłosienie na nasadach pokryw i przedpleczu węglarka mniejszego. Drugą z tych cech jest kształt przedplecza. W przypadku węglarka mniejszego jest on zaostrzone, a w przypadku R. clavipes jest ono zaokrąglone.